توصیه های حساس به جنسیت برای حمایت از “زنان در معرض آسیب” در شرایط جنگی

در شرایط بحران مانند سیل و زلزله و همچون جنگ فعلی، نیازها، توانایی ها، نحوه مواجهه و مسئولیت های زنان متفاوت از مردان است و مددکاران اجتماعی، مدیران چرخه مدیریت بحران و عموم مردم، رویکرد حساس به جنسیت را در مدیریت و اجرای خدمات مددکاری اجتماعی خود مدنظر قرار دهند.

ضمن اذعان به توانمندی های مردم سرزمین مان فارغ از هر جنسیت و ضمن تقدیر و حمایت از حضور زنان غیور، دلیر و اندیشه ورز ایرانی در همه سطوح و عرصه های اجتماعی، توصیه های زیر در راستای حمایت از مادران و زنان “در معرض آسیب” می تواند راهگشا و کمک کننده باشد؛

در طراحی برنامه های حمایت روانی اجتماعی، معیشتی و بهداشتی و … الزاما یک برنامه واحد برای همه گروه هدف موثر نیست و لذا بایستی متناسب با نیازهای خاص زنان حتی به تفکیک دختران نوجوان، مادران، زنان سالمند برنامه ها را متناسب با نیازشان پیش بینی نمود.

معمولا دسترسی به منابع برای زنان و مردان یکسان نیست و لذا بایستی در این شرایط با تبعیض مثبت در شنیدن و انعکاس نیازهای مبتنی بر جنسیت سعی در تعادل بخشی به توزیع عادلانه منابع و تامین حمایت روانی اجتماعی برای زنان داشته باشید.

زنان سرپرست خانوار به خصوص آنهایی که از نظر مالی در مضیقه هستند، نیازمند توجه بیشتری هستند و لذا با مطالبه گری اجتماعی و حمایت یابی از منابع و ظرفیت های محله ای و منطقه پیش بینی لازم برای مراقبت از آن ها را داشته باشید.

مادران بواسطه مسئولیت پذیری و نقشی که در خانواده ایفا می کنند ممکن است از توجه به خود غافل شوند و بیشتر در پی مراقبت از اعضای خانواده (نوزاد، فرزند بیمار، فرزند پشت کنکور، عضو سالمند و …) باشند و لذا از برنامه مراقبت از خود برای مادران نیز نباید غافل شد.

شناسایی ارزیابی نیازهای روانی، بهداشتی و تغذیه ای زنان باردار متناسب با شرایط آنها بایستی مورد توجه قرار گیرد و اقدامات لازم جهت دسترسی به منابع پیش بینی شود.

دختران در دوران بلوغ بواسطه نیازهای روحی روانی و عاطفی خاص این دوران، ممکن است در معرض آسیب پذیری بیشتری باشند. توجه و مراقبت والدین و در صورت نیاز بهره مندی از خدمات مشاوره ای رایگان از منابع اجتماعی مانند خط ۱۴۸۰ سازمان بهزیستی می تواند کمک کننده باشد.

تجربه بحران کرونا نشان داد، بعضا به واسطه حضور بیشتر اعضای خانواده در منزل ممکن است بحث و جدل ها و در مواردی خشونت های خانگی افزایش پیدا کند. بنابراین بایستی ضمن هدفمند کردن فعالیت های اعضای خانواده، تقسیم کار بین آن ها، آموزش های لازم جهت نحوه رفتار و تعامل مثبت در بحران، کنترل خشم و به طور کلی مهارت های زندگی در دسترس خانواده قرار گیرد که مددکاران اجتماعی به صورت مجازی و حضوری در این خصوص می توانند نقش آفرینی کنند.

در شرایط فعلی که ممکن است خانواده ای مجبور به ترک محل زندگی خود و اقامت در شهر یا منطقه دیگر داشته باشد توجه و رعایت ملاحظات فرهنگی اجتماعی (نحوه تعامل، اسکان گروهی، حجاب و پوشش، مسائل بهداشتی همچون دستشویی و استحمام و …) به خصوص برای زنان اهمیت دوچندان پیدا می کند. علاوه بر عموم مردم به خصوص شهرها و خانواده های میزبان، مدیران بحران بایستی در این خصوص پیش بینی لازم را داشته باشند.

زنان شاغل که دارای فرزند خردسال هستند بایستی در اولویت دورکاری باشند. انتظار می رود بخش خصوصی و غیردولتی نیز در این خصوص همکاری و تدابیر لازم را پیش بینی نماید.

انجمن مددکاران اجتماعی ایران