« زندگی سالم، انتخاب آگاهانه»: یاداشتی به بهانه روز جهانی مبارزه با مواد مخدر

تاملی بر بسیاری از یافته ها در کشور نشان می دهد که موضوع مواد مخدر و روانگردان ها در بسیاری از یافته ها به عنوان اولویت اول مسایل اجتماعی محسوب می شود.البته این موضوع تقریبا جهانی است. آنچه که مهم می باشد این است تمرکز برنامه های این حوزه می بایست بیشتر مبتنی بر پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر و روانگردان ها بویژه در سنین نوجوانی و جوانی باشد وشاید در این راه مدارس بهترین مکان برای پیشگیری از اعتیاد باشند. گرچه سایر محیط های اجتماعی را نباید نادیده گرفت ولی نقش مدارس به واسطه در دسترس بودن حداقل ۱۲ ساله سه گروه دانش آموزان، اولیاء آنان و ۳۰ ساله اولیاء مدارس(معلم،مدیر، ناظم) بی بدیل است. برنامه ریزی در این سنین می تواند کمک کند تا حتی سن شیوع سوء مصرف به تعویق بیفتد.

تجربه نشان داده است که معمولا با بالاتر رفتن سن افراد امکان گرفتار شدن مردم کمتر خواهد شد. چرا که شروع برنامه های پیشگیری در سنین پایین تر احتمال موفقیت برنامه های پیشگیری را افزایش می دهد تجربه زیسته مددکاران اجتماعی وسایر متخصصین این حوزه ها هم و موید همین نکته است. فراموش نکنیم که هزینه های که کشوردر حوزه مقابله با قاچاق مواد مخدر و درمان، درمان اجباری و نگهداری مجرمین این حوزه در زندان ها و … می پردازد بسیار بسیار بیشتر از هزینه هایی است که کشور در حوزه پیشگیری می پردازد. این در حالی است که منطق سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های اثربخش این است که باید تمرکز بیشتر بر پیشگیری سطح اول با هدف افزایش آگاهی با مشارکت تمام ذی نفعان از جمله نوجوانان و جوانان و با بهره گیری از روش های علمی و مبتنی بر شواهد و توجه به زیست بوم فرهنگی اجتماعی محله ها ومحیط های اجتماعی و ارایه اطلاعات صحیح و بموقع و متناسب با شرایط مختلف مخاطبین برنامه های پیشگیری باشد.

براین باور هستم که موفقیت هر کشوری، در اولویت دادن به برنامه‌های پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و از جمله اعتیاد است وشاید به همین دلیل است که شعار سال ۲۰۲۵ را « قبل از به دام افتادن، مسیرت را عوض کن« زندگی سالم، انتخاب آگاهانه» انتخاب شده است.گرچه بنابه دلایل مختلف از جمله زود بازده نبودن برنامه‌های پیشگیری و سرمایه‌گذاری کمتر مدیران در این سطح از پیشگیری، ضعف فرهنگ پیشگیری در بین مردم، اثر بخش نبودن برنامه ها ومحتوای تولیدی، جذاب نبودن روش های ارایه برنامه های پیشگیری متناسب با شرایط کنونی جهان در بهره گیری از تکنولوژی ها وفناوری های نوین، و.. از جمله دلایل توجه کمتر به برنامه پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر هستند ولی فراموش نشود که تمرکز صرف روی مقابله باقاچاق مواد مخدر و درمان نمی تواند ما را از دام اعتیاد برهاند.

دکتر سید حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران

منبع: روزنامه آرمان ملی، ۷ تیر ۱۴۰۴